Rodzaje pędzli – 7 popularnych kształtów

Każda osoba rozpoczynająca przygodę z malowaniem, staje przed koniecznością zakupu pędzla. Jest on jednym z niezbędnych akcesoriów malarskich. W naszym artykule postaramy się przybliżyć nie tylko najbardziej popularne rodzaje pędzli, ale także alternatywne akcesoria pomocne w malowaniu.

Każdy pędzel składa się z trzech elementów: włosia, skuwki oraz rączki. Służą one do przenoszenia i nakładania farby na malowaną powierzchnię. Znajdują zastosowanie nie tylko w różnych technikach malarskich, ale również w kaligrafii, w technikach rysunkowych, pastelowych, a nawet w decoupage.

Rodzaje pędzli – odmiany włosia

Pierwszy podział pędzli związany jest z rodzajem włosia, które zostało użyte do ich produkcji. Pod tym względem podzielić je możemy na dwie kategorie: z włosiem naturalnym lub syntetycznym. W zależności od rodzaju, mają one trochę inne zastosowanie.

Pędzle z włosiem naturalnym

Włosie naturalne pozyskiwane jest od zwierząt. Wyróżnić tutaj możemy pędzle z włosiem naturalnym:

• Borsuczym – pędzle te charakteryzują się miękkością i delikatnością. Są puszyste i dobrze absorbują wodę. Dedykowane najczęściej są do zacierania granic lub mieszania plam na obrazie.
• Wiewiórczym – podobnie jak wyżej opisany model, dobrze chłoną wodę, posiadają bardzo miękkie włosie. Najczęściej polecane są do techniki akwarelowej oraz do laserunku.
• Kozim – cechują się wyjątkową miękkością i bardzo dobrą chłonnością. Dzięki temu świetnie sprawdza się w technice akwareli. Pędzle z tym włosiem są bardziej trwałe od wyżej opisanych.
• Sobolowym – włosie sobolowe charakteryzuje się sprężystością oraz miękkością. Oprócz tego niesie dużo wody, dlatego też dedykowane jest technice akwareli.
• Kolinsky (norka syberyjska) – pędzle z tego rodzaju włosiem, są chyba obecnie jednymi z najdroższych i najbardziej profesjonalnych. Doskonale sprawdzą się malarstwie akwarelowym. Wyróżniają się delikatnością i dobrą higroskopijnością, dzięki czemu powoli uwalniają kolor.
• Szczecina (świnia) – pędzle te potocznie nazywane są szczeciniakami. Charakteryzują się dobra sprężystością i sztywnością, dlatego też polecane są do farb akrylowych lub olejnych. Ze względu na nieregularny kształt pozostawiają wyraźną fakturę na podłożu.

Pędzle z włosiem syntetycznym

Syntetyczne włosie najczęściej produkowane jest z włókien poliestrowych lub nylonowych. Pędzle tego rodzaju zatrzymują wodę oraz farbę, dlatego też polecane są do farb olejnych i akwarelowych. Pędzle z włosiem syntetycznym z reguły są tańsze od wersji naturalnej. Ze względu na zbliżone właściwości do włosia naturalnego maja one podobne nazwy, dlatego też spotkać możemy się z:

• Syntetycznym włosiem sobolowym – jak sama nazwa wskazuje – imituje włosie sobola. Charakteryzuje się jednak większa sprężystością, dzięki czemu zawsze wraca do pierwotnej formy. Oprócz tego chłonie zdecydowanie mniej wody, nie pozostawia także widocznej faktury na płótnie. Pędzle z tego rodzaju włosiem posiadają najczęściej kolor pomarańczowy lub złoty z brązową końcówką.
• Syntetycznym włosiem szczecinowym – jest jednym z najbardziej j sztywnych. Pozostawia regularne plamy na powierzchni malowanej.
• Syntetycznym włosiem z wiewiórki – najczęściej ma kolor czarny, jest sprężyste i bardzo miękkie. Dobrze chłonie wodę, choć nie tak dobrze jak te naturalne.

Rodzaje pędzli – kształt główki pędzla

Dostępnych jest naprawdę wiele różnych kształtów główek pędzli. Ze względu na ich różną formę, uzyskać nimi można różne plamy czy faktury. Poniżej przedstawiamy te najpopularniejsze, opisujemy także do czego są dedykowane.

Pędzel okrągły

Tą kategorię podzielić możemy na kilka części. Dlaczego? Ponieważ jest kilka rodzajów pędzli okrągłych. Łączy jej jednak to że włosie jest umieszczone w skuwce o przekroju okręgu. Wyróżnić tutaj możemy miedzy innymi pędzle okrągłe ze szpicem i bez szpica. Te pierwsze doskonale sprawdzą się przy malowaniu konturów i długich linii, czyli wszędzie tam gdzie wymagana jest precyzja. Natomiast druga wersja bez szpica dedykowana jest do rozcierania i mieszania plam na podłożu. Pędzlami tego typu z łatwością można również malować szerokie linie.

Pędzel płaski

Pędzle płaskie wyróżniają się prostokątną główką. W zależności od rozmiaru nabierać można na nie duże ilości farby, mieszać je na palecie lub bezpośrednio na podłożu. Te o szerszej końcówce doskonale sprawdzą się również podczas malowania tła. Jest to jeden z najpopularniejszych modeli pędzli.

Pędzel skośny

Posiadają one bardzo zbliżony kształt do pędzli płaskich z tym, że z jednej strony mają krótsze ścięte włosie. Pędzle skośne dedykowane są do bardziej precyzyjnych prac. Idealnie nadają się one do tworzenia prostych linii i geometrycznych kształtów. Nadają się także do wypełniania trudno dostępnych miejsc, retuszowania czy wypełniania krawędzi.

Pędzel – wachlarz

Włosie tego rodzaju pędzli ułożone jest na bazie półokręgu, dlatego też przypomina wachlarz. Najczęściej wykorzystuje się je do cętkowania, malowania kępek traw i koron drzew, a także do lakierowania. W zależności od producenta włosie może być bardziej gęste lub rzadkie. Pędzle wachlarzowe doskonale sprawdzą się również przy zacieraniu granic czy mieszaniu kolorów bezpośrednio na płótnie.

Pędzel – koci język

Nazwa tego rodzaju pędzli wzięła się od ich kształtu – przypominającego właśnie koci język. Zaokrąglone rogi oraz płaska główka pozwala na nabieranie większej ilości farby, a przy tym pozostawia jej mniej wzdłuż krawędzi malowanej linii. Pędzle koci język pozostawiają delikatniejsze pociągnięcia niż w przypadku tradycyjnych płaskich modeli. Bardzo dobrze sprawdzają się przy malowaniu obłych kształtów oraz przy wypełnianiu konturów.

Pędzel sztyletowy

Ten rodzaj pędzli posiada szpiczasty czubek, a włosie jest lekko zaokrąglone, stąd też ich nazwa (przypominają sztylet). Doskonale sprawdza się przy malowaniu grubszych, jak i cienkich, gładkich linii. Pędzle sztyletowe dobrze sprawdzają się także w przypadku mocnych i wyraźnych pociągnięć.

Pędzel – orzech Laskowy

Pędzle nazywane orzechami laskowymi łączą w sobie poniekąd cechy wersji płaskich i okrągłych. Jego przekrój wygląda właśnie jak wspomniany wcześniej orzech. Mają one wszechstronne zastosowanie, idealnie nadają się zarówno do malowania cienkich linii, jak i szerokich pociągnięć.

Rodzaje pędzli – rozmiar główki pędzla

Omówiliśmy już podstawowe kształty pędzla. Ale na jaki zdecydować się rozmiar? Tak naprawdę, wybór zależy od indywidualnych preferencji artysty. Niezbędnym zatem może okazać się zakup kilku pędzli w różnych rozmiarach. Jest jednak kilka istotnych cech, które mogą zawęzić pole poszukiwań. Jakich? Trzeba odpowiedzieć sobie na kilka pytań.

Po pierwsze jakim stylem chcemy malować. Inne pędzle sprawdzą się przy malowaniu realistycznym lub abstrakcyjnym, a inne przy malowaniu pejzaży. Do precyzyjnych detali z pewnością przydadzą się pędzle z małą główką, natomiast do malowania tła większe. Duże znaczenie odgrywać będzie również format malowanego obrazu. Im bardziej będzie on większy, tym pędzle powinny mieć większy rozmiar.

Pędzle posiadają oznaczenia rozmiaru na trzonku (np. 6, 8 czy 12). Warto jednak wiedzieć, że pędzle pochodzące od różnych producentów, mimo takiego samego oznaczenia mogą różnić się dłuższym lub krótszym włosiem. Oprócz tego mogą mieć również inną średnicę lub szerokość. Dlatego też przed zakupem warto sprawdzić rozmiar główki w milimetrach.

Rodzaje pędzli – rozmiar rączki pędzla

Poza rozmiarem główki i długością włosia istotna jest też rączka pędzla. Najczęściej produkowana jest ona z drewna lub akrylu. Wybór długości zależy zazwyczaj od osobistych preferencji artysty, choć czasem również inne aspekty mają wpływ na wybór. Rozmiar rączki występuje w dwóch wersjach: krótkiej oraz długiej. Poniżej przedstawiamy różnice występujące między nimi.

Pędzel z długą rączką

Przede wszystkim długie rączki pędzli pozwalają na zachowanie odpowiedniej odległości od podłoża. Najczęściej wykorzystywane są one w malarstwie sztalugowym. Pędzle z długą rączką pozwalają na wykonywanie bardziej swobodnych pociągnięć, dzięki czemu łatwiej jest malować ekspresyjnie.

Pędzel z krótką rączką

Pędzle z krótką rączką lepiej sprawdza się podczas tworzenia prac o małym formacie. Pozwalają na szczegółowe dopracowanie detali.

Przy zakupie warto również zwrócić uwagę na to czy rączka została odpowiednio zabezpieczona, tzn. pokryta lakierem. W przypadku braku warstwy ochronnej drewniane pędzle będą mniej trwałe. Istotne jest także zwrócenie uwagi na skuwkę. Powinna być wykonana z niklowanego mosiądzu lub złota, aby uniknąć tworzenia się rdzy. Skuwki wykonane ze zwykłej blachy bardzo szybko rdzewieją, zwłaszcza przy użyciu dobrej jakości farb akwarelowych przenosząc rdzę na obraz.

Alternatywy dla pędzli

Na rynku dostępnych jest wiele alternatyw dla tradycyjnych pędzli. Z ich pomocą tworzyć możemy ciekawe obrazy. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:

• Pędzle silikonowe – zamiast włosia posiadają końcówkę z silikonu lub innego elastycznego materiału. Doskonale sprawdzą się przy nakładaniu gęstych farb oraz past, do tworzenia różnorakich faktur.
• Pędzle gąbkowe – najczęściej posiadają one kształt ściętego prostokąta lub dzwonka. Tak jak wyżej opisany model świetnie nadają się do tworzenia struktur lub tapowania.
• Szpatułki / szpachelki – ten rodzaj akcesoriów malarskich przydaje się do nakładania grubych warstw na płótno. Dedykowane są do pracy z malarstwem akrylowym temperowym oraz olejnym. Wykonany z ich pomocą obraz charakteryzuje się specyficzna faktura oraz grubością.

Podsumowanie

Każda z technik malarskich wymaga użycia różnych pędzli. Dlatego warto zaopatrzyć się w kilka sztuk o różnych rozmiarach.

Decydując się na zakup pędzli do malarstwa akrylowego jak i olejowego warto zdecydować się na pędzle o odpowiedniej twardości. Zbyt miękkie włosie może nie utrzymać ciężkich farb. W tego rodzaju technikach malarskich dobrze sprawdzą się pędzle płaskie, okrągłe, koci język oraz skośne. Jeżeli chodzi o malarstwo akwarelowe to zdecydowanie lepiej sięgnąć po pędzle o miękkim włosiu, które dobrze będzie chłonąc wodę. W tej technice polecane jest raczej używanie pędzli okrągłych, płaskich oraz tych w kształcie wachlarza