Choć obecnie umiejętnością haftowania nie może pochwalić się wiele osób, to warto jednak zauważyć, że z roku na rok technika ta zyskuje coraz większe grono zwolenników. Haftując, możemy ozdabiać części naszej garderoby, tworzyć ażurowe serwetki, czy ozdobić poszewki na poduszki. Nieocenioną zaletą tej techniki jest nieograniczona możliwość tworzenia. Możemy łączyć ze sobą różne techniki haftu, które sprawią, że nasze dzieło będzie wyjątkowe.

Dlaczego coraz więcej osób próbuje swoich sił w haftowaniu? Dzieje się tak ze względu na to, że szybko widzimy efekty naszej pracy, która jest naprawdę wciągająca. Haftując, możemy się zrelaksować i odprężyć, dlatego też jest to idealne zajęcie, zwłaszcza na jesienne, długie wieczory.

Spis treści:

Haftowanie – co to jest?

Haft to najprościej ujmując sposób zdobienia tkanin, filcu, lub skóry. Zdobienie wykonuje się ręcznie przy użyciu krosienek, lub tamborków. Aby zacząć przygodę z haftowaniem, konieczne jest najpierw zapoznanie się z podstawowymi technikami.

Haftowanie można podzielić na cztery główne grupy:

Haft płaski – haft płaski tworzy się bezpośrednio na tkaninie. Jest to jeden z najpopularniejszych rodzajów haftu. Podzielić go można na podkategorie, do których zaliczamy: haft krzyżykowy, haft łańcuszkowy, haft satynowy czy bardzo stare hafty „przed” i „za igłą.
Haft wypukły – do haftów wypukłych zaliczam wszystkie ściegi supełkowe. Polega on na mocowaniu do bazy nici kilkakrotnie owiniętej na igle, tworząc tym samym wypukłe supełki.
Haft ażurowy – haft ażurowy najczęściej wykonywany jest białymi nićmi, jego cechą charakterystyczną są właśnie kompozycje koronkowe oraz ażurowe.
Haft nakładany – do tworzenia technika haftu nakładanego wymagane jest użycie dwóch rąk. To właśnie do tej metody najczęściej wykorzystywane są tamborki, krosna i ramki. Polega ona na naszywaniu na tkaninę wzoru wyciętego z innego materiału.

Przed rozpoczęciem haftowania warto najpierw obejrzeć kilka filmików z instruktażem poszczególnych rodzajów haftu.

Co jest potrzebne do haftowania?

Czego potrzebujemy do haftowania? Przede wszystkim tamborka, czyli podstawy, na której będziemy haftować, a także zestawu nici i igieł. Poza tym przyda się nam również kawałek materiału, który będzie baza do haftu.

Kanwy do haftowania

Kanwy to tkaniny lniane, bawełniane, lub konopne wyprodukowane z grubych, usztywnianych nici o regularnym splocie (nazywanym płóciennym). Wykorzystuje się je jako podkład do haftów krzyżykowych i półkrzyżykowych. Na rynku znajdziemy wiele kanw, które różnią się od siebie gęstością splotu – oznaczaną jako ct. Jak wybrać odpowiednią kanwę do haftu? Już tłumaczymy. Liczba przed oznaczeniem ct wskazuje liczbę oczek, jaka przypada na 1 cal (2.5 cm) materiału. Niektórym łatwiej będzie to zrozumieć na przykładzie: 16 ct oznacza, że 2.5 cm kawałek materiału składa się z 16 oczek.

Jest również inne oznaczenie gęstości kanw, mianowicie w centymetrach. Wtedy podawana jest ilość oczek na 10 cm materiału, np. 60/10cm. Oznacza to, że 10 cm materiału składa się z 60 oczek. Zasada jest bardzo prosta, im więcej oczek przypada na fragment kanwy, tym będzie ona miała gęstszy splot, a haftowane krzyżyki będą mniejsze.

Tamborki do haftowania

Tamborki są niezwykle przydatne w haftowaniu. Składają się one z dwóch obręczy, pomiędzy które wkłada się materiał. Dzięki temu jesteśmy w stanie odpowiednio naciągnąć materiał, a to przełoży się na schludny i estetyczny efekt końcowy naszej pracy. Oprócz tego znajdują one również zastosowanie jako oprawa do powieszenia naszego dzieła.

To z kolei ułatwi proces haftowania. Na rynku znajdziemy tamborki plastikowe, tamborki drewniane oraz tamborki bambusowe. Występują one w wielu różnych kształtach między innymi: okręgi, prostokąty, trójkąty czy romby. Warto stawiać na modele tamborków, które zostały wyposażone w pokrętło. Z ich pomocą jesteśmy w stanie maksymalnie naciągnąć tkaninę. Innym rodzajem są ramko – tamborki, które składają się z plastiku i gumy. One również bardzo dobrze naciągają materiał.

Jak już wspomnieliśmy, tamborki do haftowania produkowane są w wielu różnych kształtach. Co ważne, występują one w wielu różnych rozmiarach, dzięki czemu można je dostosować do wymiarów naszej pracy. Warto mieć na uwadze fakt, że im większy będzie tamborek, tym cięższy on cięższy. W przypadku gdy nie posiadamy specjalnego stojaka podtrzymującego, nasze ręce mogą szybko się zmęczyć. Dlatego tez na początku warto stawiać na mniejsze modele tamborków.

Igły do haftowania

Wybór odpowiednich igieł do haftowania wcale nie należy do najłatwiejszych. Istnieje jedna zasada, na podstawie której powinniśmy dobierać grubość igieł. Na początek wspomnimy jedynie, że najczęściej polecanymi igłami dla osób rozpoczynających przygodę z haftem są te o grubości: 22, 24 oraz 26. Należy zapamiętać, że im większa będzie grubość igły, tym mniejsze oczko będzie ona miała (dlatego na początku warto zakupić zestaw, w którym znajdować się będzie kilka igieł w różnych rozmiarach). Igły dostosować należy do ilości nitek, którymi będziemy haftować. Warto stawiać na igły, których ucho, jest delikatnie grubsze od nitki.

Kolejną ważną cechą, o której wiele osób często nawet nie wie są końcówki igieł. Wyróżniamy igły z ostrymi końcówkami, które są najczęściej wykorzystywane w hafcie ze względu na bezproblemowe przebijanie się przez materiał. Zupełnym ich przeciwieństwem są igły z tępym zakończeniem. Dedykowane są one głównie do haftu krzyżykowego. Na końcu wspomnimy jedynie, że na rynku znajdziemy także długie igły, które zastosowanie znajdują w hafcie koralikowym. Na uwadze należy mieć również fakt, że igła musi być dostosowana do materiału, na jakim będziemy haftować. Nie chcemy przecież, żeby wypadała przez oczka.

Na rynku znajdziemy kilka obcojęzycznych nazw igieł, dlatego też poniżej zamieścimy krótką ściągę.

Igły Embroidery – cechą charakterystyczną tych igieł są długie ucha, dzięki czemu stosować je można z różnego rodzaju nićmi.
Igły Chenille – z kolei ten model igieł cechuje się również długim uchem, a oprócz tego jest dość ostry. Z tego też względu tego rodzaju igły dedykowane są do haftowania grubszymi nićmi, wełna oraz tasiemkami.
Igły Tapestry – to rodzaj igieł polecany do gobelinów. Wyróżniają się tępym czubkiem oraz dużym uchem, które umożliwiają przewlekanie grubej wełny gobelinowej.

Muliny do haftowania

Mulinami nazywamy sześcionitkowe nici ozdobne. Dedykowane są one do haftu krzyżykowego, półkrzyżykowego oraz płaskiego. Najczęściej sprzedawane są one w pasemkach o długości 8 m. Stanowią one doskonałe rozwiązanie dla osób rozpoczynających przygodę z haftowaniem. Atrakcyjna cena w połączeniu z szeroką gamą kolorystyczną, w jakiej dostępne są muliny, sprawi, że z pewnością przypadną one do gustu zarówno początkującym, jak i zaawansowanym rękodzielnikom.

Kordonki do haftowania

Kordonek wywodzi się z jeżyka francuskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza skręcaną bawełnianą lub jedwabną nitkę. Na rynku najczęściej spotkamy się z kordonkami bawełnianymi – to właśnie one są także najbardziej popularne. Decydując się na zakup kordonków, warto stawiać na te, które produkowane są z bawełny merceryzowanej. Co to oznacza? Otóż proces merceryzowania bawełny sprawia, że staje się ona bardziej wytrzymała, a także bardziej lśniąca. Kordonki występują nie tylko w szerokiej gamie kolorystycznej, w zależności od producenta różnić się mogą miedzy sobą długością nawoju. Prace wykonane kordonkiem są gładkie, równe, miękkie oraz miłe w dotyku.

Nożyczki

Podczas haftowania z całą pewnością nie powinno zabraknąć nam nożyczek. Wybór konkretnego modelu zależy od naszych indywidualnych preferencji. Ważne, aby nożyczki miały niewielkie rozmiary i dobrze leżały w dłoni. Charakteryzować się powinny niezwykle ostrymi ostrzami, które umożliwią Ci precyzyjne cięcie. Do haftowania warto wybierać modele opisywane jako nożyczki precyzyjne.