Farby plakatowe, gwasze i tempery – co je łączy ? Przede wszystkim są to farby wodorozcieńczalne, które zapewniają pełne krycie. Wszystkie powyższe rodzaje farb posiadają szeroką gamę kolorystyczną. Jednak mają one swoje unikalne cechy i właściwości, które opisaliśmy poniżej.
Spis treści:
Tempery
Historia farb nazywanych temperami sięga już czasów starożytnych. To właśnie dzięki nim powstały pierwsze obrazy naścienne. W epoce średniowiecza służyły one do tworzenia ikon i fresków. Dawniej pod nazwą tempery rozumiano technikę malowania, których spoiwem początkowo było jajko. Malowidła wykonane techniką temperową są bardzo trwałe, niektóre z nich podziwiać możemy do dziś. Do XV w. była to jedna z najbardziej popularnych metod malowania w Europie, aż do wynalezienia techniki olejnej. Pierwotnie farba tego rodzaju była produkowana poprzez łączenie barwników za pomocą żółtka jaj, żywicy lub oleju. Aktualnie jest to gęsta farba wodna, której charakterystycznym składnikiem jest emulsja oraz pigment.
Jaki skład mają tempery?
Obecnie głównymi składnikami farby są suche proszki z naturalnych lub sztucznych pigmentów, olej lub werniks oraz woda. Spoiwem natomiast jest emulsja temperowa. Farby temperowe w zależności od składu dzielimy na:
- Tempery tłuste – mają one zdecydowanie więcej oleju lub werniksu, co powoduje, że czas schnięcia jest wydłużony. Wyglądem przypominają farby olejne, oprócz tego są wysoce wodoodporne.
- Tempery suche – tutaj przewagę stanowi woda, dzięki czemu farby szybciej wysychają
Jakie są zastosowania farb temperowych?
Farby temperowe nie wymagają wcześniejszego gruntowania podłoża, a oprócz tego dość szybko schną. W zależności od składu tempery są czymś na pograniczu akwareli oraz farb olejnych. Tempery bardziej oleiste zbliżają obraz do tego, który malowany jest farbami olejnymi, natomiast bardziej wodniste dają efekt podobny do akwareli. Ten rodzaj farb z pewnością sprawdzi się u osób, które cenią sobie wszechstronność, właśnie ze względu na efekty, które można z ich pomocą osiągnąć. Po wyschnięciu powłoka staje się elastyczna, dzięki czemu są one odporne na zginanie i z powodzeniem wytrzymują próbę czasu.
Czy tempery są odporne na wilgoć? Światło słoneczne?
Obrazy stworzone za pomocą temper charakteryzują się odpornością na warunki atmosferyczne. Nie ciemnieją, ani nie płowieją pod wpływem promieni słonecznych. Jednakże nie są one odporne na wilgoć, dlatego też obrazy wykonane ta techniką, warto po skończeniu pokryć werniksem.
Na jakich podłożach najlepiej używać temper i jakimi pędzlami malować?
Tempery są niezwykle uniwersalne, dlatego z ich pomocą możemy malować po różnego rodzaju podłożach: papier, drewno, tkaniny. Jeżeli chodzi o wybór pędzli to zdecydowanie lepiej sprawdzą się tutaj syntetyczne. Do wyboru są różne ich rozmiary, a także kształty.
Gwasze
Gwasze to farby wodne, przypominają akwarele, jednakże ich skład modyfikowany jest tak, aby były one nieprzezroczyste. Sama nazwa gwasz pochodzi z języka włoskiego i oznacza rosę lub wilgoć (guazzo). Pierwsze znane malowidła, wykonane farbami tego typu, pochodzą ze starożytnego Egiptu. Gwasze używane były również w europejskich rękopisach, a także w miniaturach perskich. W XVIII wieku gwasze często wykorzystywane były do dodawania drobnych szczegółów w obrazach pastelowych, a także do zdobienia manuskryptów. Zazwyczaj wytwarzano je poprzez zmieszanie akwareli na bazie gumy arabskiej z nieprzezroczystym białym pigmentem.
Jaki skład mają gwasze?
Skład gwaszy najbardziej zbliżony jest do temper i akwareli. Jest to zawiesina pigmentu w wodzie z dodatkiem spoiwa, którym jest guma arabska. Jednak tym co wyróżnia gwasze od pozostałych farb jest dodatek kredy lub bieli cynkowej oraz gliceryny. To właśnie dzięki nim gwasze mają zdecydowanie lepsze krycie. Oprócz tego gwasze nie są transparentne i świetliste, tak jak akwarele.
Jakie są zastosowania gwaszy?
Pierwotnie gwasze wykorzystywano w połączeniu z akwarelami, do zdobienia średniowiecznych manuskryptów. Oprócz tego początkowo służyły one do tworzenia szkiców w malarstwie olejnym. Obecnie jest to technika, która może służyć do nauki malowania – farby są nie drogie i nadają się do łączenia z technikami takimi jak: akwarela, pastele, rysunek, kolaż oraz akryl. Często są również wykorzystywane do tworzenia ilustracji w książkach. Ze względu na nieprzejrzystość, malarze często wykorzystują gwasze jako dodatkowe medium przy pracy z akwarelami.
Czy gwasze są odporne na wilgoć? Światło słoneczne?
Gwasze są bardzo wrażliwe na działanie promieni słonecznych oraz wilgoć. Dlatego po zakończeniu pracy warto obraz pokryć werniksem. Zabezpieczy on obraz przed zniszczeniem i jednocześnie sprawi, ze stanie się on ciemniejszy. Brak odporności na wilgoć, możemy jednak obrócić w zaletę. Jeżeli obraz nie zostanie pokryty warstwą ochronną, to możemy go dowolnie modyfikować. Wystarczy odrobina wody i farby ponownie się aktywują.
Na jakich podłożach najlepiej ich używać i jakimi pędzlami malować?
Jeżeli chcemy zacząć swoją przygodę z gwaszami, warto wiedzieć po czym można nimi malować. W roli podłoża dobrze sprawdzi się: papier, karton, tektura, pergamin i płótno. Przed rozpoczęciem malowania dobrze jest zagruntować powierzchnię – po to aby farba nie wchłaniała się zbyt mocno. Odpowiednio rozcieńczone farby gwaszowe, mogą być rozprowadzane nawet za pomocą aerografu. Ze względu na lepką i gęstą konsystencję gwaszy, dobrze sprawdzą się pędzle miękkie, takie jak do akwareli. Aby nie uszkodzić włosia pędzli warto korzystać tylko do nakładania farby, do mieszania kolorów warto jednak skorzystać z dedykowanych noży lub patyczków malarskich.
Farby plakatowe
Farby plakatowe to produkt przeznaczony dla osób rozpoczynających swoją przygodę z malowaniem. Dlatego też tak często wybierane są przez rodziców, których dzieci zaczynają edukację w szkole. Łatwo się je rozprowadza, mają intensywne i trwałe kolory. Sprawdzą się na wielu powierzchniach, nie tylko tych chropowatych.
Jaki skład mają farby plakatowe?
Farby plakatowe zawierają komponenty farb temperowych – emulsję, klej wodny, olej, werniks, pigment, a także gumę arabską – która jest spoiwem gwaszy. Śmiało więc stwierdzić można, że farby plakatowe to połączenie temper i gwaszy. Popularność zawdzięczają swojej uniwersalności i łatwości w stosowaniu.
Podczas malowania nimi nie ma konieczności ich rozcieńczania. Jednak jeżeli chcemy, aby kolor farby był trochę mniej wyrazisty, lub, żeby farba była rzadsza, to jak najbardziej możemy wykorzystać w tym celu wodę. Farby plakatowe występują w postaci półpłynnej, najczęściej w niewielkich plastikowych pojemniczkach lub w tubkach. Produkowane są na bazie pigmentów, które miesza się ze spoiwem oraz kryjącą bielą. Zapewnia to bardzo dobre krycie.
Farby plakatowe oprócz dobrego krycia charakteryzują się również żywymi, intensywnymi kolorami. Warto również zaznaczyć, że ten rodzaj farb nie zawiera szkodliwych substancji, dzięki czemu są bezpieczne w użytkowaniu. Dostępne są w każdym sklepie papierniczym czy też hipermarkecie. Najczęściej występują w opakowaniach zbiorczych po 4, 8 lub 12 sztuk, choć możliwy jest również zakup na sztuki.
Jakie są zastosowania farb plakatowych?
Farby plakatowe najczęściej wykorzystywane są przez dzieci, do tworzenia prac plastycznych. Głównie korzystają z nich podczas malowania na papierze, jednakże równie dobrze sprawdzą się one podczas pokrywania szkła lub drewna. Zaletą tych farb, jest łatwe zmywanie zabrudzeń, które powstały za ich pomocą. Minusem okazać się może, szybkie wysychanie plakatówek, jeżeli nie będą one przechowywane we właściwy sposób. Po każdym skończonym używaniu farb należy upewnić się, że wszystkie pojemniczki lub tubki są prawidłowo zamknięte. Oprócz tego istotne jest również to, ażeby unikać przechowywana farb w miejscach bardzo nasłonecznionych. Skutkować to może wyblaknięciem farby.
Jakie pędzle wybrać do malowania farbami plakatowymi?
Do malowania farbami plakatowymi, najlepiej sprawdzą się pędzle miękkie, wykonane z naturalnego włosia. Można wykorzystać również pędzle ze szczeciny świńskiej lub syntetyczne – one dobrze sprawdzą się podczas malowania na dużych formatach.
Na jakich podłożach najlepiej używać farb plakatowych?
Jeżeli chodzi o wybór papieru to można wykorzystać tekturę, zwykły biały papier lub kolorowy brystol. Warto jednak używać papieru o większej gramaturze, gdyż plakatówki lubią wodę, przez co zbyt cienki arkusz może się odkształcać. Malując farbami plakatowymi pracę najlepiej zacząć od położenia ciemnych odcieni, a dopiero później tych jaśniejszych. Farby wysychając stają się matowe i płowieją. Swobodnie można je mieszać z innymi technikami.
