Wiele osób zapewne zastanawia się po co w ogóle szkicować? Spieszymy z odpowiedzią. Otóż szkicowanie to świetna metoda tworzenia prac, polecana osobom rozpoczynającym swoją przygodę, z różnego rodzaju technikami artystycznymi. Dzięki niej nauczyć się można zasad perspektywy, proporcji oraz kompozycji. Szkicowanie pomaga również wyćwiczyć pewne ruchy i sprawność ręki.
Na początku wyjaśnijmy, czym w ogóle jest szkicowanie. Sama nazwa szkic pochodzi z języka greckiego σχέδιος – schedios, oznacza wstępną realizację koncepcji artystycznej. Prościej ujmując jest to szybko wykonany rysunek odręczny, który zwykle stanowi podstawę pracy plastycznej.
Jak już przeczytaliśmy szkicowanie jest z założenia wstępem do głównej pracy, najczęściej wykonywane jest dość szybko. Jednak nie zawsze tak jest, czasem szkice tworzą gotową pracę. W historii znanych jest wiele szkiców stworzonych przez Leonarda Da Vinci, choć warto tutaj wspomnieć także o słynnej naszkicowanej przez Rembrandta kompozycji figuralnej pt. Jezus i cudzołożnica. Dzieła te ukazują nie tylko umiejętności artysty, ale mają także wielką wartość, zarówno artystyczną jak i materialną.
Do szkicowania najczęściej wykorzystuje się media suche, takie jak węgiel drzewny, ołówki, pastele czy grafity. Jednak warto wiedzieć, że równie dobrze przy tworzeniu szkiców sprawdzą się tusze, długopisy, markery, a nawet farby olejne lub akwarelowe. Swoją przygodę z tą techniką artystyczną, warto rozpocząć od szkicowania martwej natury.
Spis treści:
Czym szkicować?
Wielu z nas, szkicowanie kojarzyć się może głównie z tworzeniem za pomocą ołówków. Nic bardziej mylnego. Szkice tworzy się również w malarstwie poprzez nakładanie kolorowych plam farbami, które mają za zadanie uwidocznić kompozycję, a jednocześnie nadać jej światłocieni. Przy malowaniu szkicem przydatny będzie średniej wielkości pędzel oraz jasny kolor farby. Podobnie jest w przypadku tworzenia szkicu za pomocą kredek lub pasteli, lepiej wykorzystać jasne barwy.
Jednak na sam początek drogi, warto zdecydować się na zakup ołówków i to nimi tworzyć swoje pierwsze szkice. Ich zakup nie będzie wiązał się z koniecznością wydania dużej ilości pieniędzy. Dodatkowo szkicowanie ołówkami pozwala na szybkie i łatwe korygowanie naszej pracy, w momencie popełnienia błędu.
Na rynku dostępne są zarówno ołówki klasyczne, czyli takie do temperowania, jak i również w formie automatycznej (posiadają one wymienne wkłady, których nie trzeba ostrzyć). Te pierwsze zakupić można jako pojedyncze sztuki lub komplety w pełnej skali twardości od 9H do 9B. O co chodzi z tą twardością? Już tłumaczymy. Ołówki dzielimy pod względem twardości grafitu, przy czym H to wersja twarda, natomiast B miękka.
Ołówki z oznaczeniem literą H (H jest skrótem od angielskiego słowa hardness –czyli twardość) pozostawiają jasny odcień grafitu, natomiast B (B jest skrótem od angielskiego słowa black- czyli czarny) zdecydowanie ciemniejszy. Najtwardszy, a zarazem najjaśniejszy jest ołówek z oznaczeniem 9H, natomiast najbardziej miękki i oddający najciemniejszy odcień koloru czarnego 9B. Na rynku znajdziemy także ołówki z oznaczeniem HB, oznacza to, że są one niezwykle uniwersalne w zastosowaniu, często wykorzystywane w życiu codziennym.
Na czym szkicować?
Od tego jakim medium chcemy szkicować, zależy też wybór podłoża. Przywołując powiedzenie „Jak coś jest do wszystkiego, to jest do niczego”, możemy potwierdzić, że w przypadku szkicowników jest ono jak najbardziej prawdziwe. Nie każdy szkicownik, nada się zarówno do rysowania ołówkiem, jak i malowania szkicu przy pomocy farb.
W pierwszej kolejności, warto zapoznać się z dostępnymi na rynku rodzajami szkicowników. Wyróżniamy szkicowniki w formie: bloków z klejonym lub szytym grzbietem, bloków na spirali, zeszytów, czy też książek z klejonym lub szytym brzegiem. Jest to dość istotna cecha, na którą warto zwrócić uwagę. Dlaczego? Ponieważ dobry szkicownik powinien rozkładać się na płasko, nie dotyczy to wersji na spirali, ponieważ w niej kartki swobodnie można przerzucać do tyłu.
Skoro już jesteśmy przy rodzajach szkicowników, warto pochylić się również nad ich kształtem. Często spotkać możemy je w wersji prostokątnej lub kwadratowej. Większość tych pierwszych posiada klejone lub szyte krótsze brzegi, choć zdarzają się wyjątki. Wtedy klejony lub szyty jest dłuższy bok szkicownika.
Kolejną istotną cechą, na którą warto zwrócić uwagę jest ich format. Wybór w tym przypadku nie jest ani trudny, ani prosty. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji użytkownika. Szkicowniki dostępne są w klasycznych formatach takich jak: A3, A4, A5, a nawet mniejszych kieszonkowych typu A6.
Okładki szkicowników to równie ważna kwestia. Powinny być one odpowiednio twarde, dzięki temu szkicować można w nich, w różnych miejscach np. w plenerze. W tym przypadku dobrym rozwiązaniem są szkicowniki w formie notesów. Obie ich okładki mogą posłużyć nie tylko jako podkładka do rysowania, ale także w odpowiedni sposób ochronią zawartość przed uszkodzeniem.
Bardzo istotna jest także ilość kartek znajdująca się wewnątrz szkicownika. Im więcej ma stron tym lepiej. Każda wypełniona strona, jest doskonałym elementem zapisu postępu pracy w czasie. Warto zwrócić również uwagę na to, czy dany model posiada zamknięcie na gumkę. Taki rodzaj zamknięcia zabezpieczy jego zawartość przed przypadkowym takim jak np. zagniecenie stron.
Jednakże podczas wyboru szkicownika powinniśmy również skupić się na fakturze papieru. Jest to bardzo istotna cecha, która zaważyć może na efekcie końcowym naszego szkicu. Faktura to tak zwana struktura papieru, nadająca mu chropowatości. Do szkicowania ołówkami, węglem, pastelami lub malowania farbami zdecydowanie lepiej sprawdzą się arkusze papieru posiadające wyraźną fakturę. Dlaczego? Ponieważ są w stanie zatrzymać farbę lub inne medium na swojej powierzchni.
W przypadku markerów, flamastrów czy cienkopisów nie polecamy korzystania z takiego rodzaju papieru. Możemy nie tylko uszkodzić ich końcówki, ale również efekt może być niezbyt zadowalający. Przy tego rodzaju przyborach kreślarskich polecamy wykorzystywać papier gładki. Nie tylko nie strzępi on końcówek, ale także pomaga uzyskać proste, estetycznie wyglądające linie.
Przydatne w szkicowaniu akcesoria
Powyżej opisaliśmy artykuły niezbędne do rozpoczęcia przygody ze szkicowaniem. Poniżej przedstawiamy przydatne akcesoria, które ułatwią naszą pracę.
Gumki do mazania
W przypadku szkicowania ołówkiem oprócz zwykłej gumki, warto zaopatrzyć się w jej wersję chlebową. Jest ona bardzo miękka, można ją formować w dowolne kształty, ale przede wszystkim nie trzeba nią trzeć po kartce. Wchłania ona drobinki grafitu, dzięki czemu świetnie sprawdzi się również przy tworzeniu światłocieni.
Temperówka
W przypadku klasycznych ołówków temperówka jest niezwykle potrzebna. Dzięki odpowiednio naostrzonemu grafitowi uzyskać możemy cienkie linie, tak pożądane w tworzeniu detali. W przypadku braku temperówki, do ostrzenia w przypadku klasycznych jak i automatycznych ołówków, przydatny okazać się może papier ścierny.
Wiszer
Wiszer ro narzędzie służące do zmiękczania i rozmazywania kresek. Pozwala ono na uzyskanie efektu zamglenia lub rozmycia. Równie dobrze sprawdzą się w tym przypadku patyczki do uszu lub waciki kosmetyczne.
Fiksatywa to tak zwany utrwalacz, który zapobiega rozmazywaniu i ścieraniu. Prace zabezpieczone tego rodzaju utrwalaczem zdecydowanie dłużej będą odporne również na działanie warunków atmosferycznych.
Linijka
Z biegiem czasu w przypadku tworzenia prac bardziej technicznych, przyda się nam linijka do rysowania precyzyjnych linii.
Wskazówki – szkicowanie
Rysowanie szkicu, warto rozpocząć od ołówka o twardości co najmniej H, ze względu na to, że ma on zdecydowanie jaśniejszy odcień. Natomiast szczegóły lepiej dopracowywać bardziej miękkimi ołówkami typu B. Warto próbować budować grę światłocieni poprzez cieniowanie metodą kreskowania prostego lub krzyżowego. Korzystając z ołówków drewnianych należy zawsze pamiętać o tym, by było odpowiednio zatemperowane. W przeciwnym razie drewniane zadziory z obudowy mogą uszkodzić kartkę papieru.
Po pierwsze tworząc szkic, warto wyznaczyć sobie linię horyzontu. Tworząc ja w poziomie, można od razu zaznaczyć środek kompozycji poprzez stawienie kropki na mniej więcej w połowie linii. Następnym etapem jest tworzenie konturów, a ostatnim proporcji.
Podczas tworzenia szkiców ołówkiem, bardzo łatwo przypadkowo ubrudzić lub rozetrzeć pracę resztkami grafitu pozostałymi na naszej ręce. Aby temu zapobiec warto podłożyć czystą kartkę papieru.
